در تفسیر مجمع البیان مرحوم طبرسی که از منابع درجه اول تفسیری تشیع است ،در تفسیر و توضیح آیه 4 سوره مبارکه قلم (وانک لعلی خلق عظیم )که خطاب به پیامبر نازل شده است نکات واحادیثی مطرح شده که اطلاع از آن خالی از لطف نیست و تذکار آن خصوصا برای جامعه امروزما که اخلاق سوزی بیماری مسری دربین برخی سیاسیون گشته مغتنم ومفید است .
1- ایشان در تعریف اخلاق می فرماید :حقیقه الخلق ما یاخذ به الانسان نفسه من الاداب ،حقیقت اخلاق آن چیزی است که ذات انسان از آداب فرامی گیرد (وعمل می کند )در واقع ایشان حقیقت اخلاق را همان ادب ورزی می داند واضافه می کند به اخلاق ،اخلاق گفته اند چون مثل خلقت انسان می شود ،
واین بیان می رساند که اخلاق است که ذات ووجود انسان را شکل می هد وبا اخلاق نیکو ویا اخلاق رذیله آدمی شخصیت وهویت وباطن خودرا می سازد و اهمیت اخلاق در اسلام از این روست که شخصیت هر فردی با اخلاقش ساخته می شود
لذا پیامبراکرم (ص) فرمود: من برای اتمام مکارم وفضایل اخلاقی مبعوث شده ام، تکمیل فضیلت اخلاقی که نتیجه اش تکمیل شخصیت انسانی انسان است هدف بعثت پیامبر اکرم (ص) شناخته شده است
وهمین حدیث شریف می تواند معیاری در انسان شناسی وارزش گذاری درباب ایمان افراد به ما بدهد که بهترین معیار در شناخت خود ودیگران معیار اخلاقی است اگر دیدیم فردی ملتزم به اخلاق حسنه است بدانیم که از مراتب بالای ایمان برخوردار است واگر دیدیم به اخلاق وادب بی مبالات است بدانیم که حظ وبهره ای از ایمان نبرده است .
2- اما روایاتی که در فضلیت اخلاق حسنه ذکر می کند اولین آن از پیامبر اکرم (ص) که فرمود :ان المومن لیدرک بحسن خلقه درجه قائم اللیل وصائم النهار ، مومن به وسیله اخلاق حسنه به درجه کسانی نائل می شود که اهل شب زنده داری وروزه داری در روز هستند
درواقع پیامبر کرامت اخلاق را هم وزن ورتبه بالا ترین عبادات که نماز شب وروزه داری است قرار می دهد حدیث دوم باز از پیامبر اکرم (ص) که فرمود :مامن شی اثقل فی المیزان من حسن الخلق ، در ترازو ومیزان الهی سنگین ترا ووزین تر ز اخلاق حسنه نیست ،
حدیث سوم از امام موسی الرضا (ع) که فرمود: علیکم بحسن الخلق فان حسن الخلق فی الجنه لامحاله ،وایاکم وسوء الخلق فان سوء الخلق فی النار لامحاله ، شمارا باد به اخلاق نیکو که اخلاق نیکو حتما جایش بهشت است وبپرهیزید ار اخلاق بد که حتما جای اخلاق بد جهنم است .
وحدیث چهارم از پیامبر اکرم (ص) که فرمود احبکم الی الله احسنکم اخلاقا ...و ابغضکم الی الله المشاون بالنمیمه المفرقون بین الاخوان الملتمسون للبراء العثرات ،محبوب ترین شما نزد خدا با اخلاق ترین است.
ومبغوض ترین شما نزد خداوند کسانی هستند که درپی سخن چینی می روند تا بین برادران تفرقه ایجاد کنند ودر جستجوی یافتن عیوب پنهان وخطای پنهان افراد بی گناه هستند .