درچند نوشته اخیر درباره عهد ورمضان مطالبی خدمت عزیزان تقدیم شددرادامه بحث ابتدا  به رابطه عهد وایمان وسپس چگونگی تجلی عهد های الهی می پردازیم اما درنسبت ایمان وعهد باید گفت که ایمان باورواعتقاد به حقانیت  یک حقیقت است وعهد علاوه بر اعتقاد التزام عملی وبرقراری نسبتی نزدیک باآن حقیقت است .

بنابراین عهد بالاتر ومرتبه فراتر از ایمان است لذا وفاداری به عهد مهم تر وسخت از حفظ ایمان است درایمان صرف باور وپذیرش یک حقیقت کافی است امادرعهد سرسپردگی به حقیقت لازم است.

 درایمان می گوییم فلان حقیقت هست ودرعهد پیمان می بندیم که به آن حقیقت وفادار وملتزم وبا آن همراه باشیم لذا دینداری بدون عهد ناقص ناقص خواهد بود وپایبندی به عهد است که میزان ومحک مهمی برای ارزیابی دینداری افراد است.

 لذا برای رسیدن به گوهر دینداری نبایددرمحدوده ایمان متوقف شد بلکه اهل عهد بود ووفای به عهد به بیان دیگر ایمان مقدمه بستن عهد با خداوند است والتزام به این عهدها متن دین داری است .

اما تجلی کامل این عهد کجا وچگونه است ؟ همان طور که قبلا هم اشاره شد که عهد انسان وخداوند عینی است وعینیت آن در فطرت ظاهر می شود فطرت انسانی درواقع عصاره وخلاصه عهد وپیمان های بین خداوانسان است لذا در روایات ازجمله درنهج البلاغه از فطرت تعبیر به میثاق شده است .

بنابراین نهادی که دردرون تک تک ماعهدهارا دربردارد همان فطرت الهی است ولذا پایبندی به فطرت را می توان همان پایبندی به پیمان های الهی برشمرد وپیوند عهد وفطرت زمانی روشنتر می شود که توجه کنیم انتهای ماه رمضان که گفتیم مهم ترین ویژگیش تمرین عهد مداری است به عید فطر وفطرت ختم می شود .

واین موضوع به همین حقیقت اشاره دارد که روزه دار در پرتو یک ماه تمرین وفای به عهد حقیقت فطرت را دردرون خود احیا می کند وبه عید فطرت می رود بنابراین عهد وفطرت به نوعی یک حقیقت واحد هستند .

ولذا روزه داری در فضایی چون امروز که فضای غلبه مجاز وسیطره صنعت وغربت فطرت است سختتر از فضای سنت محور  وفطری گذشته است واحیای عهد وفطرت فقط با امساک از خوردن ونوشیدن خوراکی حاصل نمی شود بلکه علاوه برآن باید خودرا از فضاهای فطرت سوز نیز جداکرد واز ابزار غفلت فروز وسبک زندگی عهد شکنانه فاصله گرفت .

درواقع امساکی که بناست مارا به تجدید عهد واحیای فطرت برساند در عصر حاضر گسترده تر وعمیق تر از امساک سنتی است واکتفای به امساک در فضای سنتی وسابق چندان کار ساز نیست واین موضوع متاسفانه از سوی اهل فرهنگ وسیاست ورسانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است .

به گونه ای که فعالیت سرگرم سازی برخی رسانه ها به جای کاهش درماه رمضان افزایش می یابد درحالی که ماه رمضان فرصتی است تا کمی از فضاهای آلوده وتخدیر گر وقلابی وغفلت فروز رسانه وتصویر ومجاز وبیرون آییم

وبا فضاهای پاک ومتذکرانه چون مسجد ومحراب و مانوس تر شویم وبا اعمال عهد مدارانه چون صله ارحام ورسیدگی به ضعیفان جان فطری خودرا جلا دهیم وآن زمان است که روزه داری ما نه صرف رفع تکلیف بلکه روزه داری متعهدانه و موثر و فطر ت فروز خواهد شد .