درادامه پرسش و پاسخهای عاشورایی به طرح سوال وجواب دیگری در باره قیام امام حسین علیه السلام می پردازیم
سئوال چراامام حسین بعداز شنیدن شهادت مسلم وآشکارشدن بی وفایی کوفیان از حرکت به سمت کوفه منصرف نشدند وبه راه خودادامه دادند ؟
پاسخ ،اولا باید متذکر شد که این سئوال وقتی اهمیت بیشتری می یابد که طبق هردو نگاه مصلحت اندیشانه و نگاه تکلیف مدارانه ظاهر قضیه حکم می کند که امام از حرکت به سمت کوفه بازایستند
چراکه طبق نگاه مصلحت اندیشانه شکست ظاهری وشهادت امام امری حتمی است وطبق ظاهر نظر تکلیف مدارانه نیز با پیمان شکنی مردم و نبود زمینه یاری تکلیفی هم بر جهاد ومبارزه نیست
لذا تصمیم امام در ادامه حرکت موضوعی تأمل انگیز است البته بزرگانی چون شهید مطهری این تصمیم امام را دلیل بر این مساله گرفته اند که قصدامام ا ز اول مبارزه وشهادت بود واعلام بیعت کوفیان نقش چندانی در حرکت اولیه نداشت
وبر کسانی چون نویسنده کتاب شهید جاوید که معتقدند امام به قصد تشکیل حکومت واعلام بیعت کوفیان حرکت خودرا از مدینه آغاز کرد ند ،
ایراد گرفته اند که اگر چنین بودچرا امام بعداز اطلاع ازشهادت مسلم باز به حرکت خودادامه دادند؟
(مجموعه آثار ج17 ص 148)
اما این سئوال همان طور که اشاره شد حتی طبق نظر یه ای که معتقداست قیام امام صرف انجام وظیفه وبرای ایثار وشهادت بود نیزمطرح است که آیا همچنان زمینه وشرایط تکلیف پابرجا بود ؟
و به نظر می رسد متفکرانی هم که ازنظریه ایثاروشهادت دفاع می کنند پاسخ چندان روشنی به سئوال نداده اند
و قبل از پاسخ دادن به سئوال اصلی ابتدا به بررسی این موضوع میپردازیم که امام برای حکومت قیام کرد یا برای اعلام مخالفت واعلان عدم مشروعیت نظام حاکم وبرای شهادت ؟
با توجه به بیانات سید الشهداء که ازسویی فرمود من برای اصلاح در امت جدم یا برای اقامه امربه معروف ونهی ازمنکر حرکت کردم (موافق نظر قیام برای شهادت )
وازسوی دیگر حرکت خودرا با اعلام بیعت کوفیان پیوند زدند ودر عاشورا بارها فرمودند شما مرا به کوفه فراخواندید (موافق نظر تشکیل حکومت ) ترجیح دادن یکی ازدونظر مطرح شده بر دیگری دشوار می گردد
ولذا بهتر آن است که بین این دوجمع کرد وجمع آن این است که اقامه امربه معروف واصلاح در امت ومخالفت با ظلم زمانی نتیجه خودرا به درستی وکمال آشکار میکندکه حکومتی نوبه پا شود
بنابراین اصل اعلام مخالفت وعدم بیعت با یزید به معنای اقدام برای تشکیل حکومت جدید بود وازآنجا که این امر بدون یاری مردم امکان ندارد اعلام بیعت کوفیان زمینه سازحرکت امام شد بنابراین باید گفت امام به قصد سرنگونی حکومت یزید کار خودرا آغازکردند واین منا فاتی با انجام وظیفه وشهادت هم ندارد
چراکه بنا نیست هر انقلابی ومجاهد علیه ظالمی حتما به هدف اصلی خودنائل شود بلکه مبارزشجاع خطر می کند وبه قصد سرنگونی می رود والبته می داندشاید درظاهر موفق نشود
بنابراین هدف امام هم سرنگونی حکومت وبرپا نمودن حکومت جدیدبود وهم در صورت لزوم شهادت وایثار
اما برسیم به جواب سئوالی که مطرح شد واینکه چرا سیدالشهداءبعدازشهادت مسلم بازبه سمت کوفه حرکت کردند ؟این سئوال هم جواب نقضی دارد وهم جواب حلی
جواب نقضی این است که فرض می گیریم امام از همان جا بر می گشتند آیا بازسئوال نمیشد چرا بر گشتند ؟
وآیا این سئوال دشوارتر نبود ؟وبسیاری آن را دلیل بر اشتباه تصمیم اولی امام نمی گرفتند ؟
اما جواب حلی ، امام حسین علیه السلام با اعلام بیعت هزاران نفربه سمت آنها حرکت کرده و درواقع شرایطی فراهم شده که امام وامت یک اعتقاد ونظر دارند حال اگر امت خیانت وبی وفایی کرد آیا امام نیزباید از عهد وتصمیم خود باز گردد ؟!
واتفاقا ادامه مسیر ورفتن به سمت کوفه دلیل بر پایداری بر عهد وپیمان ازجانب امام است امام حسین در ادامه دادن راه خودبه سمت کوفه درس بزرگی به زمان خود وبعد هاداد وثابت کرد که او تا آخر بر عهد خود پایبند بود
واین مردم بودند که پیمان شکستند اگر امام بر می گشت وحتی تعداد اندکی ازیاران اصیل امام درکوفه چون هانی وحبیب ومسلم بن عوسجه به دست عبید الله شهید میشدند
آیا این ایراد مطرح نمیشد که امام یاران خودرا تنها گذاشت بنابراین عمل شجاعانه وجوانمردانه امام حسین درادامه حرکت فراتر ازانجام وظیفه دینی اجرای یک اصل اخلاقی مهم در پایبندی به عهد و پیمان بود
که برای همیشه تاریخ عملا وفاداری وعهدباوری ومردانگی اهل بیت وطلایه داران امامت به اثبات رسید وشرمندگی ورسوایی برای امت ومردم سست ایمان ماند