رهبران فکری وفرهنگی انقلاب دودسته مهم بودند دسته اول علما وفقها ء که در صدر همه امام خمینی بودند ومراجعی چون آیت الله منتظری و آیت الله گلپایگانی ومرعشی نجفی وعلمای بزرگی چون شهید دستغیب وصدوقی واشرفی اصفهانی وکثیر دیگر از علما از جمله آنها بودند 

دسته دوم روشنفکران دینی که شامل روشنفکران دینی حوزوی و دانشگاهی می شدند ویزرگانی چون شهید مطهری وبهشتی ودکتر مفتح و دکتر شریعتی ومهندس بازرگان وآیت الله طالقانی وآیت الله خامنه ای وآیت الله هاشمی رفسنجانی و عده دیگری از جمله این گروه بودند

و همان طور که رهبری اصل انقلاب متکی بر فکر و همت وتلاش این دو دسته بود بقای آن نیز وابسته به کمک ومشارکت هردو دسته است که به تعبیر حکما علت محدثه علت مبقیه نیز هست ونادیده گرفتن نقش هرکدام از دو دسته در رهبری ومدیریت انقلاب هم بی انصافی ونوعی ظلم 

وهم خطر آفرین برای آینده انقلاب است ومتاسفانه بعداز انقلاب به مرور زمان ودر فضاهای اختلافات سیاسی به وجود آمده دردرون شاهد حذف یا طرد وتخریب  برخی از افراد وجریانات موثر و وابسته به هردو طیف بودیم

یعنی هم حذف برخی از عالمان وهم حذف وطرد بسیاری از روشنفکران دینی ودراین میان نادیده گرفتن وطرد ونفی وتخریب روشنفکران دینی از شدت وحدت بیشتری برخوردار بوده و امروز می توان به جرات گفت که تقریبا منافذ ومجاری تنفس روشنفکری دینی در کشور بسته شده است 

و با ظهور کوچکترین نشانه دراین باره  آن فرد به وسیله افراد تندرو  و غالبا غیر برخوردار از سابقه انقلابی تخریب می شود

والبته حمله رسمی وطرد وتخریب روشنفکری دینی در دهه هفتاد با تخریب چهره دکتر شریعتی با انتشار جلدسوم کتاب نهضت امام از سوی نهادی رسمی آغاز شد وبه تدریج ادامه یافت

تا به امروز که حتی افراد درجه اول انقلاب چون آیت الله هاشمی به خاطر داشتن ونشان دادن روحیات روشنفکری واصلاح گری  دینی به شدت مورد تهتک وتخریب قرار می گیرند ودراین باره حتی نزدیکان امام نیز در امان نیستند

وکسی چون سید حسن خمینی که می توان گفت به نوعی نقطه مشترک بین دودسته است یعنی هم عالم وفقیه دینی است وهم روشنفکر دینی مورد طرد ونفی قرار می گیرد حذف این طیف از رهبران فکری جامعه شاید خوشایند انحصارطلبان ومتحجران باشد

اما قطعا به زیان انقلاب است انقلابی که نه سکولار بود نه طالبانی انقلابی که نه نافی تعقل وتجدد بود ونه مرعوب غرب ، انقلابی که زندان رفته ها وزجردیده هایش هم از عالمان وارسته بودند وهم از روشنفکران آزاده ، انقلابی که بیش ازهر ابزار ی بر کلام واندیشه وآگاهی بخشی متکی بوده است

وباید دانست که حذف وطرد مصلحان وروشنفکران متعهد هم ناامیدی طیف گسترده علاقمند به آنان درمیان مردم وتزلزل درپایه های اعتماد مردمی انقلاب را موجب می شود وهم زمینه را برای قدرت گرفتن اسلام طالبانی را فراهم می سازد.