?روزه و احیای فطرت اصلاح گر 

روزه انسان را  به  فطرت باز می گرداند فطرت اولیه که پاک ،حق شناس و حق جو است و اما چه بسا در طول ایام  گرد وغبار غفلت و نسیان و آلودگی بر آن بنشیند ودر طول زندگی بوسیله گناه غبار آلود  شود،  ویک مسلمان با یک ماه روزه داری و  با دوری از هوای نفس فطرت الهی انسانی خودرا  تقویت و بازسازی می کند و عید فطر در آخر ماه رمضان همان  عید رجوع و بازگشت به فطرت است فطرتی که مهم ترین منبع حق شناسی و توحید و خودشناسی و جهان شناسی است که قرآن فطرت را راه تشخیص حق از باطل دانسته است زمانی که یهود ونصاری هرکدام دین خودرا حق می دانستند قرآن در جواب در بیان معیار داوری به ملت و آیین ابراهیم که همان روش فطرت محوری است اشاره می کند و می فرماید آن فرد و امتی در راه حق است که ملتزم به روش ابراهیم باشد 

وَقَالُوا کُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى? تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ 

و گفتند : یهودى یا نصرانى باشید تاهدایت یابید . بگو : بلکه از آیین ابراهیم یکتاپرست و حق گرا (پیروی کنید ) و او هرگز از مشرکان نبود .(بقره /135)

ودر آیه دیگر روش حنیف ابراهیم را همان فطرت خواند

فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ 

پس حق گرایانه و بدون انحرافبا همه وجودت به سوى  دین  روى آور ، فطرت خدا که مردم را بر آن سرشته است  براىآفرینش خدا هیچگونه تغییر و تبدیلى نیست (روم /30)

بنابراین از نگاه قرآن دین و آیین اصیل و حقانی همان فطرت مداری است

??فطرت معیار و مصلح 

 در آیات قرآن که درباره فطرت مطرح شد دونکته مهم مورد توجه است 

نخست آن که معیار در داوری دین و مرام حق اسم و رسم ظاهری آنها نیست و در جواب یهود ونصاری که هریک دین خودرا بر حق می خواندند نفرمود اسلام بر حق است بلکه به دین حنیف وملت وروش ابراهیم و فطرت اشاره کرد واین می رساند که اساس حقانیت در فرای عنوان های ظاهری است نه اسلام نه یهودیت نه مسیحیت معیار اصیل حقانیت نیستند بلکه معیار حقانیت روش حنیف که همان فطرت است می باشد و هر دینی زمانی بر خوردار از حقانیت خواهد بود که با فطرت تطبیق پیدا کند واگر ما سخن از حقانیت اسلام می رانیم به دلیل تطابق آن با فطرت است 

نکته دوم این که برای اصلاح و بازسازی واحیای هر دینی باید اورا به سمت فطرت هدایت کرد یعنی چه بسا ادیان مثل هر پدیده اجتماعی دیگر در تاریخ از ناحیه پیروان دچار انحراف و اعوجاج شود وراه اصلاح آن حذف و طرد عوارض غیر فطری و بازگرداندن عناصر فطری به شاکله دین است دینی حقانی است که با معیارهای فطری وانسانی بسازد و از جمله مهم ترین ابزارهای اصلاح دینی بازگشت به فطرت است  این موضوع البته در سایر فرایندهای اجتماعی نیز صادق است فرضا ارزش هایی چون انقلابی یا عقل گر ا بودن و هر ارزش دیگر  نیز مدام باید با فطرت سنجیده شود ومحک بخورد 

وفطرت شناسی واحیای فطرت  راههای گوناگون دارد که از جمله مهم ترین آنها روزه است فرضا از جمله اصول فطری عدالت انسانی است و انسان در روزه با احساس مشترک پیدا کردن با ضعفا و فقرای جامعه در درک گرسنگی فطرت عدالت طلبی و انسان دوستی و کمک به هم نوع دراو تقویت می شود و یا با احساس محدودیتی که در روزه داری دارد حس هم دردی با کسانی که دربند هستند و آزادی آنها مسلوب شده می یابد و لذا در دعاهای ماه رمضان از خدا بی نیاز شدن فقرا و آزادی زندانیان و اسیران را طلب می کند[ اللهم اغن کل فقیر و فک کل اسیر ،] امثال این ادعیه در واقع تذکار مضاعف در احیای فطرت های انسانی از جمله عدالت طلبی و آزادیخواهی و کرامت های انسانی وحق طلبی هاست 

??جمع بندی 

بنابراین از جمله مهم ترین فوائد وثمرات روزه داری احیای فطرت انسانی است فطرتی که معیار و محک حقانیت و ابزار وروش مهم در اصلاح عقیدتی و فرهنگی و اجتماعی است