جان دیون پورت پژوهشگر انگلیسی قرن نوزرهم میلادی کتابی دارد با عنوان (عذر تقصیر به پیشگاه محمّد وقرآن) اودراین کتاب از دید گاه یک غربی وغیر مسلمان به پیشگاه حضرت محمّد وقرآن عذر می آورد وتحقیق خودرا در دفاع از پیامبر اسلام ورفع اتّهامات علیه ایشان می داند او در مقدّمه کتابش می نویسد :
«تحقیقات و بررسیهای حاضر، اثر ناچیزی است. ولی با منتهای صداقت و علاقمندی سعی شده است تا دامن تاریخ حیات محمد از لکه تهمتهای کذب و افتراهای ناجوانمردانه تطهیر شود . »(صفحه 29 کتاب )
نو یسنده منصفانه وحق جویانه از پیامبر اسلام آن بزرگمرد تاریخ بشریّت تمجید می کند ومی نویسد :
«هرگاه وضع اعرب را قبل از ظهور محمّد در نظر بگیریم و با اوضاع بعد از قیام او مقایسه کنیم و هرگاه اندک تفکری در شعله عشق و علاقهای که در قلوب پیروان او برافروخته شد توجه داشته باشیم، به خوبی احساس میکنیم که اگر از تمجید و تکریم چنان مرد بزرگ و فوقالعادهای خودداری کنیم، بیشرمی و بیانصافی است »(صفحه 30 کتاب )
امّاامروز باید این عذر تقصیر را ما مسلمانان چه شیعه وچه سنّی به ساحت قرآن وپیامبر اسلام بیاوریم که نه قرآن را درست فهمیدیم وبدان عمل کردیم ونه از پیامبر که قرآن اسوه اخلاق نامیدش تبعیت صحیح نمودیم که اگر چنان می کردیم روزگار ما چنین نبود
قرآن را به تعبیر گلایه آمیز خود قرآن که از زبان پیامبر اسلام در قیامت ادا می شود مهجور گرفتیم
(فرقان /30)
ومهجور یعنی قرآن را جدّی نگرفتیم پیامبر را نیز درست نفهمیدیم
قرآنی که آیات آن در نزول باقلم و فهم ودانش وکرامت انسان آغاز می شود(سوره علق )و به ولایت انسان وایمان ختم می شود (سوره مائده )جدی گرفته نشد وکنار گذاشته شد که اگر چنین نبود امروز باید مسلمانان با کرامت ترین افراد بشر وجوامع اسلامی با سواد وبا دانش محور ترین جوامع می بودند و ولایت علمی وعینی بر جهان می داشتند
باید عذر تقصیر به پیشگاه پیامبر وقرآن بریم چرا که محمّد (ص) به گواهی قرآن معدن وکان اخلاق نیکو بود
(احزاب /21) و ما همواره هزار ترفند وبهانه می بافیم که زیر اخلاق بزنیم گاه به نام سیاست گاه به بهانه وجود دشمن گاه به خیال اهمیّت بیشتر داشتن امور دیگر و..
به پیشگاه قرآن عذر تقصیر بریم که حتّی دربرابر دشمن ما را مکلف به عدالت نمود (مائده / 8) و ما با دوستان نیز به عدل وانصاف نیستیم تا چه رسد دشمن
به پیشگاه قرآن عذر تقصیر بریم که بیشترین وپر تکرار ترین اسم خدای خودرا رحمت قرار داد ونام خدای رحیم ورحمان آغاز گر هر سوره شد وما نه بین خود رحمت درستی داریم ونه به جهان چهره دین رحمانی اسلام را توانسته ایم ارائه دهیم روزی سخن گو ونماد ونمود اسلام شد جهالت وجنایت اموی وعباسی وامروز نیز یا داعش وتکفیری وافراطیّون دیگر ند یا شیوخ نفتی وسران مستبّد
عذر تقصیر به پیشگاه قرآنی بریم که به ما یاد داد از قوم ها در پرتو اسلام امّت بسازیم وما دائم فرقه ساختیم به ما یاد داد در پرتو ولایت ایمانی و امامی به اصلاح خود وجامعه بپردازیم وما به تکفیر وتفسیق یکدیگر دلخوش کردیم چه دیروز در تاریخ چه امروز درسیاست واجتماع وفرهنگ
به ما یاد داد وبارها وبارها به تعقّل واندیشه ورزی خواندمان وما به هزار بهانه بیشترین کوشش را در تعطیل عقول درتاریخ وامروز به کار گرفته ایم قومی با بازگشت به سنّت های قبیله ای وقومی دیگر با ابتلای به درد تحجّر وقوم دیگر با فهم نادرست از امامت و ولایت وایجاد تقابل بین ولایت پذیری وعقلانیّت
گاه به اسم ظاهر قرآن به جنگ عقل رفتیم وگاه به نام تمسّک به روایات اهل بیت عقل را فرونهادیم وامروز نیز با عناوین دیگر وبیشتر سیاست زدگی عقل این مخزن وموید وهمراه وهمراز قرآن وپیامبر را فرو می کوبیم
قرآن به ما مفاهیم متعالی وانسان وجامعه ساز چون خلافت انسان ،ولایت مومنان ،شورای مردمی ،تعاون ،امربه معروف همگانی ،اصلاح گری عمومی ودهها مفهوم مهم اجتماعی آموخت روزی که جهان با این مفاهیم بیگانه بود وامروز داعیه داران مردم وانسان محوری در جهان دیگرانند و در اغلب جوامع جهان اسلام هنوز فهم استبدادی از نظام اجتماعی سیاسی اسلام بر فهم مردمی می چربد
آری باید به پیشگاه قرآنی که آیه به آیه آن و پیامبری که لحظه لحظه زندگیش با دغدغه انسان وتعالی و رشد او گره خورده است اما انسان مسلمان امروز باید در حسرت رشد وپیشرفت فرهنگی وتمدنی همچنان انگشت به دهان بماند ،عذر تقصیر ببریم