ابن مزاحم در کتاب وقعه صفین گزارش می دهد که یاران عبد الله بن مسعود نزد امام علی (ع ) آمدند و گفتند با تو به منطقه  جنگی  رهسپار  می شویم ولی در لشگرگاه تو فرود

 نمی آییم تادرکار شما و شامیان بنگریم هرگاه دیدیم یکی از دو طرف به کاری که حلال نیست دست یازد یا گردنکشی کند مابر ضد او پیکار می کنیم

  (ترجمه وقعه صفین ص 203)

وعلی امام آزادگان با گشاده رویی این پیشنهاد را پذیرفتند وجمله پر معنا وماندگاری را فرمودند : آفرین خوش آمدید این به معنای به کار بردن بصیرت دردین وبه کار بستن دانش در سنت است وهر کس به چنین پیشنهادی راضی نشود قطعا خائن و ستمگر است (همان ) دراین گزارش  تاریخی نکات درس آموزی در پیشنهاد مطرح شده وتایید واستقبال امام علی وجود دارد از جمله این که معیار مهم در فتنه ها وصحنه های غبار آلود در شناخت اهل حق از اهل باطل میزان پایبندی به اخلاق ورعایت حلال وحرامهای رفتاری  است اخلاقی که بر اصولی چون صداقت و راستی وامانت داری و وفا ورعایت حقوق دیگران استوار است شاگردان ابن مسعود پایبندی به حلال وحرام و اخلاق را معیار درستی موضع سیاسی می دانند وامام بر آن مهر تایید می زند واستقبال می کند واین معیار جاودانه در شناخت جریانات وافراد در عرصه سیاست است هر که بیشتر بر اخلاق و رعایت حقوق دیگران ملتزم است در راه درست گام بر می دارد وآن که التزام کمتر دارد به انحراف رفته است 

نکته بعدی نگاه آزاد منشانه امام علی است با آن که علی  امام معصوم است وسوای آن افضل واعلم واعدل واتقی صحابه پیامبر است اما به شاگردان ابن مسعود خود وعقیده اش را تحمیل نمی کند ودرپاسخ پیشنهاد آنها برنمی آشوبد ونمی گوید با این همه فضایل من آیا در حقانیت من شک دارید؟ وبه آنها انگ واتهام فتنه جو وفریب خورده وامثال آن نمی زند بلکه به عکس با استقبال از پیشنهاد آنها آن را عین بصیرت دینی می خواند وبرای انتخاب این روش تحسینشان می کند

این سیره سالار آزادگان علی بن ابی طالب به ما درس چگونگی بصیرت گیری را فرا می دهد ومی آموزد که  ایجاد وافزایش بصیرت نه با ادا وادعا حاصل می شود نه با تحمیل وسرکوب وسانسور طرف مقابل بلکه با ایجاد زمینه آگاهی وانتخاب رخ می دهد که آن با دیدن وشنیدن سخن وعمل طرفین دعوا واختلاف ممکن خواهد بود نه سرکوب وحذف وحصر یک طرف وتمام مجال را در اختیار طرف مقابل قرار دادن 

با آن که علی محور حق وعدالت است نه تنها خود مدعی نمی شود ودیگران را متهم نمی سازد بلکه  ملاک ها ومعیارها را در داوری می پذیرد وهرکس را چنین پیشنهادی را نپذیرد وسیره دیگر در پیش گیرد خائن وستمکار می داند علی  به معیار زیست انسانی والهی وحرکت اخلاقی با تحسین می نگرد وبصیرت را محصول اقرار واعتراف وجدان اخلاقی انسان ها می داند لذا به شاگردان ابن مسعود مجال می دهد تا بیایند واخلاق وافعال طرفین را بیازمایند وبا وجدان بیدار خود انتخاب کنند

از مجموعه گزارش این نکته را نیز در می یابیم که عمل بزرگان وحاکمان جامعه خود می تواند بر غبار افکنی  وایجاد فضای فتنه کمک کند ویا با روش درست ودادن مجال دیدن وشنیدن نظرات واعمال زمینه بصیرت را فراهم سازد 

حال  باید اهل نظر نظر دهند که  سیره وروش هادر سیاست ورزی امروز تاچه حد با معیار های اسلامی وعلوی در بصیرت افزایی  به واقع نه به ادعا سازگار وهمراه است  ؟