شب قدر در قرآن به اوصاف زیر توصیف گشته است :
- شب نزول قرآن (قدر /1)
-شب نزول فرشتگان ازهرامر (قدر /4)
-شب جداسازی امور (دخان /4)
- شب مبارک (دخان /5)
- شب خیر (قدر /3)
- شب سلام (قدر /5)
نزول قرآن وتکون انسان
قرآن نزول خود را با اسماء الهی پیوند داده است بنابراین نزول قرآن یعنی تجلی اسماء الهی بر زمینیان به خصوص انسان (حشر /18-20)
در شب قدر اسماء الهی در زمین تجلی می یابد درواقع شب قدر هم ظرف و هم حجاب وحفاظ این ظهور است اسمائی که با انسانیت انسان در بدو خلقت پیوند خورد وآدم چون علم اسماء آموخت خلیفه خدا شد (بقره /30)پس در شب قدر واقعه علم آموزی گوهر انسانی تکرار می شود وشب قدر شب تکون علمی وتربیت ربانی گوهر وجوهر انسانی است واز این روست که شب سرشت وتقدیر نام دارد این تقدیر تربیتی است ولذا در هر شب قدر هرکس به میزان ظرفیتی که کسب کرد ه گوهر انسانی او با آینه اسماء الهی شدن ارتقاء می یابد
نزول فرشتگان
نزول فرشتگان و روح از امر پایین آمدن از عالم امر و ورود به عالم ماده است وامر خدا در قرآن یکی ویکباره دانسته شده است (قمر /50)(بقره /117)
بنابراین نزول فرشتگان وروح از عالم امر یعنی از عالم وحدت و ورود درعالم کثرت دنیوی
دنیا و عالم کثرت که به تعبیر فلسفی عالم ازدحام وبه تبع تعارض است در شب قدر با حضور ویژه فرشتگان وپیوند با عالم وحدت تعارض وازدحامش رنگ می بازد و رنگ وبوی وحدت می گیرد
جدا سازی امور
جدا سازی امور عالم یعنی نشستن ونشاندن هر چیز درجای خود، در طول سال در عالم دنیا جابجابی های بسیار می شود وخیلی چیزها در جای خود نیستند شب قدرگوهر عالم دنیوی را تنظیم مجدد می کند ومجموعه جهان را به تنظیمات اولیه بر می گرداند
از جمله توابع کثرت وعالم دنیا ازدحام ودر هم تندیدگی ودر هم پیچیدن امور وآشفتگی احوال واوضاع است وپرتو افکندن نور وحدت وبا حضور وسلام فرشتگانی که از عالم امر ووحدت هستند این پیچش وآشفتگی از هم گشوده می شود وبا قرار گرفتن هر چیز در جای خود وسیلان نظم برخاسته از وحدت امور سامان می یابد واگر شب قدر در عالم دنیوی نبود نه فقط حیات انسان که جهان به فساد وفروپاشی می رفت وکثرت تغییر وتحولات عالم کثرت ودنیا بدون شب قدر زمینه فساد ودر هم پاشیدن آن را فراهم می کرد ولذا شب قدر فقط قدر و بازگشت به حد واندازه اصیل انسان نیست بلکه شب قدر واندازه کل عالم دنیا وکثرات وشب قدر حیات دنیوی است
شب مبارک
شب قدر شب مبارکی است چون درپرتو گرفتن اسماء الهی، انسان حیات وخلقت جدید می یابد وسخن تبارک الله خداوند تجلی می کند (غافر /64) همچنین نزول فرشتگان از عالم امر ووحدت وورود در عالم کثرت برای تهنیت وتبریک وسلام دادن به گوهر انسانی نیز هست لذا شب مبارکی است که فرشتگان در شب ارتقاء وحودی گوهر انسانیت برای عرض تبریک وارد عالم کثرت می شوند
شب خیر
تجلی برکت الهی وسلام فرشتگان با خود خیر می آورد ولذا شب قدر شب خیر در مقابل شب شر است در قرآن آمدن شب در مواقع معمولی با عارضه شر توصیف شده است(فلق /3) واما شب قدر شب خیر است واین یعنی شب از عارضه اولی خود فاصله می گیرد وتبدل پیدا می کند لذا از جمله دلائل اصالت خیر در جهان وناپایداری وزوال شرور شب قدر است که خیر وبهتر از هزار ماه است و اگر شب قدر نبود جهان را شر احاطه می کرد وتنفس در فضای دنیوی ناممکن می شد وسرّ این که قدر در شب است نه روز نیز همین است که شرور در نبود نور روزانه زمینه تحقق بیشتر دارد لذا مرکز وثقل ظهور شر که شب باشد انتخاب شده تا غلبه خیر وکنار زدن شر عمیق تر والبته آشکارتر باشد
شب سلام
شب سلام در برابر شب یا روز نحس است شب قدر تا صبح سلام است وسلام وصف وقول وگفتار خداوند (یس /58)و سخن بهشتیان است (مریم /62)واین یعنی شب قدر شبی است که قول سلام الهی تجلی می یابد وشبی از جنس حضور بهشتی است