درحکمت  ، شجاعت قوه اعتدال بین تهور وجبن تعریف می شود  ودرمنطق اخلاق همه فضائل اخلاقی حد وسط بین دو طرف افراط وتفریط هستند وازجمله شجاعت که  در میان جبن به معنای ترس وتهور به مفهوم بی باکی جاهلانه قرار می گیرد 

شجاع  بر قوه غضب خود عقل  را حاکم ساخته  عقلی که ثمره اش عمل معتدلانه وبه دور از افراط وتفریط است لذا شجاع  نه کار ی را از سر ترس فرو می گذارد ونه عملی را بدون علم وتعقل وبدون محاسبه انجام میدهد وشجاعت وعقلانیت دو کفه یک ترازو هستند 

 امام حسین درکربلا تصویر دقیقی از شجاعت  ارائه می دهد وتمام برنامه وعمل ایشان موید این معناست شجاعت امام باعث می شود بدون محاسبه عازم کوفه نشود لذا اول مسلم را برای بررسی اوضاع به کوفه می فرستد 

شجاعت امام اقتضاء می کند تا جایی که می تواند از لشگر دشمن به سوی خود جلب کند ومذاکره با ابن سعد وخطابه های مختلف در کربلا دراین راستاست 

(الامامه والسیاسه ج 2 ص ص6)

شجاعت امام می طلبد شجاعان را همراه خود به کربلا برد ودعوت از مثل زهیر دراین راستاست 

 کند همجنس با همجنس پرواز 

کبوتر با کبوتر باز با باز 

شجاعت امام اقتضاء دارد که همه راههای عقلانی را بیازماید وخود ویارانش را یکباره در تیررس دشمن  قرار ندهد لذا هنگام مانع شدن سپاه عمرسعد از ورودش به کوفه  پیشنهاد بازگشت را می دهد که البته دشمن نمی پذیرد (تاریخ طبری ج 5 ص 403)

شجاعت امام اقتضاء دارد که جان یاران وهمراهانش بیش از جان عزیز خود او برایش اهمیت داشته باشد لذا درشب عاشوراء بیعت خودرا بر می دارد واعلام می فرماید هرکس می خواهد برودگرچه یاران با وفایشان با جان ودل اعلام همراهی ووفاداری نمودند (تاریخ طبری ج 5 ص 185)

شجاعت امام می طلبد که فرمان کندن خندق دراطراف خیمه ها را برای حفاظت بیشتر بدهد وطناب خیمه ها را به گونه ای به هم ببندند که رفت وآمد از میان آنها سخت باشد واز شجاعت امام است که در روز تاسوعا گروهی پنجاه نفره را به فرماندهی برادرش  عباس بن علی برای کنار زدن دشمن از شریعه وآوردن آب اعزام نماید وآنان نیز موفق به بازگشت با مشک های پرآب شدند (انساب الاشراف /ج3ص 181)

شجاعت امام البته بیعت با چون یزید را نیز نمی پذیرد البته نه از آن رو که یزید فقط فاسق بود که پیشینیان او چون معاویه نیز فاسق بودند  بلکه بیشتر  از آن روی که یزید اولین کسی است که به روش سلطنتی واستبدادی محض وموروثی به خلافت رسیده است و موقعیت اوبا هیچ نوع تفسیر وقرائت از مفهوم  خلافت اسلامی سازگار نیست

مهم ترین وجه خلافت اسلامی این است که ضد استبداد وضدسلطنت باشد واین امر در خلافت یزید به کل نادیده گرفته شده است واستبداد علاوه بر  منش شخصی به روشی عمومی تبدیل می شود و بدتر این که این استبداد لباس دین پوشیده است و رذیلت استبداد دینی در حال پایه ریزی است 

شجاع به روش مستبدانه تن نمی دهد چون به تعبیر قرآن که درباره فرعون آن مستبد مهم تاریخ آورده است مستبد خوی تخفیف وخوار کردن دیگران را دارد  که قرآن فرمود :

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا فَاسِقِینَ 

پس او قومش را خوارنمود در نتیجه از او اطاعت کردند آنان مردمى فاسق بودند 

(زخرف /54) 

امام شجاع زیر بار خفت وخواری نمی رود لذا امام حسین ذلت ناپذیری خود را دلیل بیعت ناپذیری اعلام فرمود : :ان ابن الدعی بن الدعی قد رکزنی بین اثنین السله والذله وهیهات منا الذله ،آن مشکوک النسب (ابن زیاد )مرا در دایره (انتخاب) مرگ با شمشیر ویاذلت قرار داده وچه دوراست ذلت از ما  (تاریخ دمشق ص 216)

بالاخره شجاعت امام اقتضاء می کند در عصر غم انگیز عاشوراء در حین نبرد دلیرانه فریاد هل من ناصر ینصرنی سر دهد چون شجاع آگاهانه به میدان قدم می گذارد واعلام یاری خواستن ودعوت از آگاه دلان برای انتخاب راه حق به مفهوم پافشاری بر حقانیت راهی است که می رود