مهم ترین اثری که از امام هادی علیه السلام به مارسیده زیارت جلیل جامعه کبیره است این زیارت که کاملترین وبهترین ومتقن ترین زیارتی است که خطاب به همه ائمه معصومین علیهم السلام است .

ودرواقع این زیارت منبع مطمئن وسرچشمه زلال در شناخت مقامات ائمه معصومین است ویک دوره کامل امام شناسی است وتدبر در فقرات مختلف آن باب های بزرگی از معرفت به امام را بروی ما می گشاید .

و این زیارت شریف به تایید امام عصر (عج) رسیده وبلکه مورد توصیه وتاکید از جانب ایشان قرار گرفته است  وغالب کلمات ومضامین این زیارت از قرآن گرفته شده وبه نوعی تفسیر وتطبیق دادن آیات قرآن درباره ائمه علیهم السلام است.

 واخیرا برخی روشنفکران درباره این زیارت تشکیک کرده وآن را ساخته غلات شیعه دانسته اند درحالی که دقت در مضامین والای آن هردو ادعا را رد می کند هم ادعای ساختگی بودن وهم ادعای غلو آمیز بودن آن را ،معارف بلندی که دراین زیارت ذکر شده به روشنی می رساند که این مطالب امکان ندارد  از  غیر معصوم صادر شده باشد وغیر معصوم به این مقام از معرفت اساسا راه ندارد .

درباره غلو آمیز بودن آن هم باید گفت که این نسبت یا از سر غرض است یا عدم دقت وتدبر لازم در مضامین زیارت است آنچه در زیارت آمده همه برگرفته از آیات قرآن است وازسوی دیگر آنچه که ذکر شده همان شرح وتفصیل مقامات معصومین به عنوان بندگان خاص وویژه الهی است.

 وهیچ صفتی که منافاتی با مقام عبودیت آن بزرگواران باشد ذکر نشده وبلکه ویژگی های بندگانی که درعبودیت به کمال رسیده اند مطرح شده است  در توضیح مطلب ابتدا به  برخی فقرات مهم زیارت به اجمال می پردازیم ودرادامه به برخی عبارات خاص که ممکن است مورد تشکیک قرار گیرد بپردازیم

دربخش اول زیارت به اوصافی چون خزانه دار علم الهی (خزان العلم ) معادن رحمت الهی (معدن الرحمه ) دارندگان کمال حلم وکرم واصول خیر ونیکویی(منتهی الحلم واصول الکرم ..وعناصرالابرار ) 

امامان هدایت وحجت های الهی (السلام علی ائمه الهدی ..وحج الله علی اهل الدنیا والاخره ) و دارندگان مقام بالای اخلاص ومحبت الهی (المخلصین فی توحید الله والتامین فی محبه الله ) امثال آن اشاره شده است که صفات علمی وعرفانی و اخلاقی برجسته ائمه را بیان می کند

در بخش دیگر بر ویژگی منحصربه فرد ائمه که همان مقام عصمت است تاکید شده است (عصمکم الله من الزلل وآمنکم من الفتن وطهر کم من الدنس واذهب عنکم الرجس )ودر قسمت دیگر بر انچام مسئولیت ووفای به عهد وپیمان های الهی ائمه اشاره شده است

که در راه اجرای فرامین الهی بیشترین تلاش وفداکاری ومجاهدت را نموده اند (بذلتم انفسکم فی مرضاته وصبرتم علی ما اصابکم فی جنبه واقمتم الصلوه وامرام بالمعروف ونهیتم عن المنکر وجاهدتم فی الله حق جهادته )

انشا الله ادامه بحث مربوط به عبارات خاص را درنوشته بعد پی می گیریم .

این ها غرور وغیرت مارا هدف گرفته اند این ها دلهای مارا نشانه گرفته اند اگر هم نمی گفتند می دانستیم حال که به زبان هم آورده اند، اینان که زبان شرم می کند انسان بنامدشان  این کفتاران تکفیری در مرقد حجر وجعفر کینه دلهای چرکینشان را با علی (ع) وآل علی (ع) وامت و پیرو ومحب علی (ع) آشکار می کنند

 دل شناسان هزار بار گفته اند که قصه ایمان وجهاد علی (ع) و حسین(ع)  تمام نشده است همان طور که کفر وکینه ورذالت ابوسفیان ومعاویه ویزید در هر عصر ونسل ادامه دارد  اینان ترکه های ابوسفیان وباقیمانده شجره خبیثه اموی هستند

 ومحب ودلداده علی(ع)  امروز گرچه خون به دل از خباثت های این قوم مسخ شده است اما هر جنایتی که این جوجه شیاطین می کنند تاییدی بر حقانیت علی (ع) ومرام ومکتب وراه علی (ع) است وهمه این ها گواه آن است که نه تنها علی (ع) وحسین (ع) روح ونام ویاد وراهشان امروز زنده است

بلکه یاران وعزیزان علی(ع)  نیز زنده اند ودر قلب وجان هزاران هزار عاشق وشیفته مولا زندگی بخش اند وهر خباثتی که از این ابنای ابلیس سر می زند دلیل روشن بر ترس ولرز آنها از علی (ع) وآرمان وایمان ویاران علی(ع)  است

 وحشتی که آن همه در جانشان شراره افکنده وبه گونه ای دیوانه شان ساخته که بر  جسم وجسد مریدان علی (ع) نیز رحم نمی کنند وچه باک اگر حجری که چون هر شیدایی علی (ع) آرزویش بود که هزار جان می داشت وقربان مولا  می کرد

یکبار دیگر تن مطهرش از خاک بیرون شود ودرراه علی (ع) ومکتبش رنج وملالتی دیگر را تجربه کند که می داند تمام تلخی های ظاهری در عشق شیرین علی(ع)  رنگ می بازد وچه باک که مرقد برادر جسمانی وروحانی علی(ع)  جعفر طیار در آتش حقد وحسد وحماقت سفیانیان بسوزد

 چراکه از این آتش ققنوسی پر خواهد کشید که قداست وصلابت وحقانیت علی (ع)و آرمانش را در سراسر گیتی فریاد خواهد کرد امروز گرچه دلهای محبان علی (ع) درد مند دژخیمان خبیث و هابی است

 اما این رذالت ها  کوس رسوایی روسیاهان سعودی وسلفی را در کوی و برزن عالم زده است ونشان می دهد که عصر خمینی بر خاورمیانه خیمه زده و حماسه حسینی می رود تا کاخ به کاخ فرعون ها وقارون های زمان را ویران کند واز پس آن خورشید عدالت علوی است که بر جانها ودلها خواهد تابید

 و زمان مرگ وزوال وهابیون این قارون های عصر  واربابانشان فرعون های زمان فرا رسیده و چه بخواهند وچه نخواهند دردریای سوزان  قهر و غیرت خدای موسی ومحمد(ص)  وعلی(ع)  فرو خواهند رفت ( الیس الصبح بقریب )

این روزها در زبان سیاسیون دو اصطلاح انحراف وفتنه زیاد به کارگرفته می شود وبرخی از پیوند باطنی این دو جریان خبر می دهند  ودر غالب تحلیل ها فتنه وانحراف دو مشکل عمده سیاست وجامعه ما که منشا بحران بوده یا خواهند بود معرفی می شوند

 وبه تبع افرادی به عنوان محور فتنه وافرادی محور انحراف نام برده می شود اما آیا براستی عمده ترین مشکل سیاسی اجتماعی ما این دو گروه یا جناح وباند سیاسی هستند ویا این که فتنه وانحراف بیش از آن که علت باشد معلول هستند ؟

 ومشکل اساسی جامعه درجای دیگری است  به نظر می رسد غلو کردن در نقش انحراف وفتنه وندیدن عوامل اصلی خود نوعی غفلت از وضعیت فعلی جامعه است وانحراف یا فتنه دو معضلی هستند که در بستر های مناسب خود بروز وظهور می کنند

ومهم تر از خود این ها زمینه وعوامل میدان دهنده وپدید آورنده انحراف وفتنه هستند وبهتر است به جای تکیه بر معلول ها بر علت ها توجه شود که چرا وچگونه فتنه وانحراف ظهور ورشد می کنند انحراف وفتنه علاوه بر ظهورات سیاسی دارای مبانی فکری وفرهنگی است.

 وباید دید چرا این مبانی به حدی قدرت گرفته که به عنوان خطر اصلی برای کشور درآمده است ؟جواب آن را دریک کلمه تحت عنوان  انفعال می توان داد ،وباید گفت انحراف مدعیان عدالت وارزش ها وفتنه گری مدعیان آزادی ریشه در انفعال فکری وفرهنگی  وسیاسی طرفداران اسلام ناب دارد.

ومراد از انفعال یعنی عدم استفاده از تمام ظرفیت های فکری وسیاسی نظام اسلامی برای پیشگیری از ایجاد بحران یا خطر وخلل در نظام است و این انفعال به گونه های مختلف ودرسطوح مختلف رخ داده است

مهم ترین  بخش آن  متفکران فرهنگی ومسئولان سیاسی هستند که دراین سال ها به تولید وبسط دقیق ودرست اندیشه سیاسی اسلام وسامان دادن به شاخه ها مختلف وبخش های متعدد نظام دینی دردنیای جدید اهتمام لازم را نشان نداده اند ودراین خلا طبیعی است که جریانات خودسر وغیر مطلع از مبانی دینی با اندیشه های افراطی وتفریطی ظهور وبروز کنند

وبه دنبال همین خلا فکری  شاهد غلبه احساسات در  جریان های سیاسی  و مسئولان بوده ایم که کمتر نگاه عقلانی به سیاست وسیاست ورزی داشته اند  وغالبا با موج احساسات خواسته اند اهداف خودرا پیش ببرند  ودراین فضاها هم طبیعی است که افراد وگروههایی رشد می کنند که موج سوار هستند تا مدبر وآینده نگر وبه راحتی هم دچار انحراف وکج روی می گردند

وبعد دیگر انفعال به اهمال در توجه و پیاده کردن همه ارکان واضلاع قانون و عدم توجه جامع وهمه جانبه به قانون اساسی کشور برمی گردد قانون اساسی که تجلی بخش اصولی چون عدالت وآزادی ودینداری ماست اما متاسفانه غالبا  به آن نگاه تک بعدی می شود

 وهر گروه فکری یک بعد آن را برجسته می کنند واز ابعاد دیگر غفلت می ورزند ودر کنار نگاه جامع البته اعتقاد والتزام  وعمل جامع به قانون مطرح می شود  وفقدان این نگاه والتزام وعمل جامع باعث آن شده که دسته وگروهی که حس می کند به آرمان های آنها که به نوعی در قانون هم مطرح شده است توجه نمی شود ولذا دست به روش ورویه غیرقانونی می زنند

مخلص کلام این که اگر مسئولان ومتفکران ما به ظرفیت های فکری وسیاسی نظام توجه لازم را داشتند و فعالانه سعی در احیای همه جانبه اسلام سیاسی و قانون اساسی مترقی جمهوری اسلامی داشتند امروز مسائل سیاسی وفرقه سازی ها وموج سواری گروهها وجریانات انحرافی به عنوان خطر مطرح نبودند .

                                                             فاطمه مادر جوان امت نبی است

                                                                      فاطمه روح وجان ملت علی است  

                                            فاطمه عترت روایت محمدی است    

                                          فاطمه دلیل عصمت نواده علی است

                                         فاطمه که شاهد فدایی علی است

                                        سرور وسرور شیعه فدایی علی است

                                        فاطمه طراوت محمد وعلی است

                                     فاطمه همان بهشت احمد وعلی است

                                     فاطمه کوثر خدای احمد وعلی است

                                      فاطمه سوره قدر منجلی است

                                    فاطمه آیه بشارت کتاب احمدی است

                                   فاطمه نور خانه ولایت علی است

                                  فاطمه صراط مستقیم آیه هدایت است

                                  فاطمه ذکر قنوت واله ولایت است

مدتی سلسله نوشته های امربه معروف به تعویق افتاد انشاالله با این نوشته که به آثار وعواقب ترک امربه معروف ونهی از منکر دریک جامعه می پردازد این بحث راادامه می دهیم .

  حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه چند اثر و ضرر سخت و سهمگین را برای ترک امربه معروف بیان می کنند از جمله آنها مسلط شدن اشرار برجامعه ،مستجاب نشدن دعاها ،و مورد لعن ونفرین خدا وند قرار گرفتن است .

(لَا تَتْرُکُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَیُوَلَّى عَلَیْکُمْ شِرَارُکُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا یُسْتَجَابُ لَکُم‏)

(امر به معروف و نهى از منکر را وامگذارید که بدترین شما حکمرانى شما را بر دست گیرند! آن گاه دعا کنید و از شما نپذیرند)

                                               نهج البلاغه / نامه 47 ترجمه شهیدی

(ِ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ یَلْعَنِ الْقَرْنَ الْمَاضِیَ [الْقُرُونَ الْمَاضِیَةَ بَیْنَ أَیْدِیکُمْ إِلَّا لِتَرْکِهِمُ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَلَعَنَ اللَّهُ السُّفَهَاءَ لِرُکُوبِ الْمَعَاصِی وَ الْحُلَمَاءَ لِتَرْکِ التَّنَاهِی )

(همانا خداى سبحان- مردم- دوران گذشته را که پیش از شمایند از رحمت خود دور نفرمود، جز براى آنکه امر به معروف را واگذاشتند، و مردمان را از منکر باز نداشتند. پس خدا بیخردان- آنان را- لعنت کرد به خاطر نافرمانى کردن، و خردمندان را به گناه دیگران را از نافرمانى مانع نبودن )

                              (نهج البلاغه /  خطبه 192ترجمه شهیدی )

در مباحث گذشته با تکیه بر آیات قرانی روشن شد که امربه معروف درواقع همان امربه عدالت است و وقتی امر به عدالت در جامعه نادیده گرفته شد طبیعی است که نقطه مقابل عدالت یعنی ظلم وفساد وشر حاکم خواهد شد .

واز انجا که دین واسلام راه پیشگری را روشن ساخته ومسئولیت اجرای آن را بر عهده تک تک مومنان قرار داده است که همان پیاده کردن اصل امربه معروف است لذا با ترک این روش ووظیفه آثار آن نیز سخت وسنگین خواهد بود.

 چراکه ترک وظیفه اجتماعی وهمگانی از سوی همه بسیار بدتر از ترک وظیفه فردی است واگر ترک وظایف فردی  زود قابل جبران است اما کنارگذاشتن مسئولیت های اجتماعی جامعه را دچار بلیه وبلاهایی می کند که به راحتی قابل جبران نیست.

 واین که حضرت فرمود دعاها مستجاب نمی شوند وافراد مورد لعن الهی قرار می گیرند یعنی ارتباط جامعه وانسان با خدا قطع می شود یعنی نظر رحمت الهی از جامعه سلب می شود واین البته بدترین بلا ست .

از سوی دیگر امور جامعه به دست اشرار می افتد که درواقع نتیجه طبیعی ترک امربه معروف است چراکه امربه معروف زمینه ساز ایجاد وحفظ عدالت درجامعه است و ترک آن یعنی بستر سازی برای حاکمیت ظلم وگناه وشر ترک امربه معروف یعنی نخواستن و نطلبیدن عدالت وحقیقیت و وقتی این موضوع تداوم یافت.

 خدای عدالت وحقیقت نیز از انسان رو برمی گرداند ودراین زمینه توجه به این نکته هم اهمیت دارد که  گاهی ترک امربه معروف به خاطر بستن فضاهای امربه معروف ویا عدم توجه به امربه معروف مومنان مشفق است.

 و حکومت اسلامی هم باید زمینه های امربه معروف را فراهم کند ومانع از امربه معروف ونهی از منکر درسطوح مختلف آن نشود وهم به امربه معروف ها ترتیب اثر دهد وامرونهی نیز تابع شرایط زمان است..

 وامروز ابزارها و روش های مختلف ونظام بندی برای امربه معروف وجوددارد از روزنامه و سایت تا احزاب و تا حضور در ارکان حکومتی هرکدام بستری برای امربه معروف است وحکومت صالح برای آن که دائم در معرض رحمت الهی باشد تلاشش  باید برآن است که ابزار وراههای امربه معروف را تقویت کند وبه امر به معروف مصلحان ومشفقان توجه کند .

بنابراین باید به این حقیقت دائم متذکر باشیم که چه بسامشکلاتی که  درجامعه بروز می کند ریشه در ترک امربه معروف دارد و احیای درست امربه معروف و توجه به توصیه های مشفقان می تواندباعث رفع معضلات گردد و  زمینه جلب رحمت الهی را فراهم نماید .